Ścierka opolska

Wygląd:

Jest to zupa gęsta, zawiesista, z widocznymi żółtymi drobnymi grudkami mączno-jajecznymi.

Kształt:

Ścierkę można podawać w miseczkach – konsystencją przypomina nieco ryż na gęsto.

Barwa:

Zupa jest koloru jasnokremowego – widoczne są też nieco bardziej żółte kuleczki startego do niej ciasta.

Konsystencja:

Zupa gęsta, zawiesista, kleista, z wyraźnie wyczuwanymi grudkami mączno-jajecznymi (o konsystencji ryżu na gęsto, dlatego też może być podawana jako drugie danie).

Smak:

Ma smak słodko-słonawy, a zapach charakterystyczny dla zupy mlecznej z domowym makaronem. Ponieważ podaje się ją z kawałeczkiem świeżego masła, podczas jedzenia wyczuwa się specyficzny dla niego aromat.

Tradycja:

Ścierka (nazywana też przez niektórych zacierką / zaścierką, ścieraną, a także sulą /sziulą), czyli zupa z drobnych klusek gotowanych na mleku albo na wodzie, była i jest na Śląsku potrawą bardzo popularną. Świadczą o tym m.in. pochodzące z lat 60. XX wieku materiały archiwalne dotyczące pożywienia ludności miejscowej i napływowej na Śląsku Opolskim oraz kartoteka Słownika gwar śląskich znajdująca się PIN-Instytucie Śląskim w Opolu, a także poświadczenia tej potrawy w starszych i nowszych książkach kucharskich literatury.

O ściereczce w mięśnym rosole pisze też Józef Lompa w Złotej rodzinnej książce w 1852 r. (wspomina o tym autorka Śląskiej kucharki doskonałej na s. 242). Ścierka należy do potraw typowych dla przełomu XIX/XX oraz początku XX wieku. Jest zupą pożywną i lekkostrawną. Nazwa potrawy pochodzi od czynności ścierania rękami jajka z mąką, do uzyskania ciasta zbliżonego konsystencją do sproszkowanych posypek lub – jeżeli ciasto jest twarde – ścierania go na tarce do mleka.

Zupa ta była szczególnie lubiana przez dzieci, ludzi starszych, chorych i matki po porodzie. W biedniejszych rodzinach gotowano ją nawet na wodzie. Najczęściej jednak brano do niej mleko krowie lub kozie pół na pół z wodą albo samo mleko i tarto do niej albo ścierano ciasto zrobione z jajka i mąki pszennej. Dodawano do niej sól, cukier i masło. Potrawa ta nie zawsze zaspakajała apetyt mężczyzn, słynne było nawet powiedzenie: Ze żuru chłop z muru, ze ścierki chłop cieńki.

We wsiach, w których hodowano zarówno krowy, jak i kozy, ścierkę zawsze gotowało się na mleku. Często podawano ją jako drugie danie, bo nie było czasu na przygotowywanie bardziej pracochłonnych potraw. Znane są rodziny, w których do ścierki zamiast masła dodawano świeżo stopioną słoninę i wtedy nawet mężczyznom musiało wystarczyć takie pożywienie.

Ścierka opolska została wpisana na listę produktów tradycyjnych 7 lutego 2007 r. w kategorii Gotowe dania i potrawy w woj. opolskim.